Filozofia wedyjska biologicznej & duchowej natury człowieka.
Prakriti - przedwieczna Natura.
Istnieje jeden ostateczny byt, który kryje się za wszystkim co można dostrzec we wszechświecie materialnym i umysłowym; jest on odpowiedzialny za wszelkie cechy i energie, które dostrzegamy. Ta pierwotna energia, to Matka świata, nazywana Prakriti. Stanowi ona podstawową warstwę wszechświata zarówno materialnego, jak i subtelnego. Prakriti to pierwotna forma materii, potencjał wszystkiego, co może się przejawić w postaci nazwy, formy lub działania. Prakriti nie jest materią w znaczeniu ciała stałego, lecz zdolnością doświadczania przez umysł. Jest materialna w tym sensie, że stanowi instrument świadomego istnienia, czyli Puruszy.
Prakriti składa się z trzech podstawowych jakości: Sattva, Rajas i Tamas – cech Światła, Energii i Materii, poprzez które charakteryzuje się inteligencją, życiem i mocą tworzenia form materialnych.
Cały wszechświat wywodzi się z tych trzech podstawowych sił: Światła, Energii i Materii. Nauka uznaje je za fizyczne siły rządzące światem zewnętrznym. Energia to źródło siły życiowej, która jest najpotężniejsza ze wszystkich sił. Światło daje początek umysłowi, dzięki któremu widzimy, poznajemy i rozróżniamy. Materia to podstawa ciała, dzięki któremu posiadamy formę w czasie i przestrzeni.
Kiedy te trzy siły są przesycone Praną, czyli energią życiową, tworzą Trzy Dosze: Vata, Pitta i Kapha.
• Vata, odpowiadająca powietrzu, daje życie, energię, pobudza ruch i ekspresję.
• Pitta, związana z ogniem, wytwarza ciepło i światło, dzięki czemu widzimy, mamy zdolność do trawienia oraz transformowania.
• Kapha, która łączy się z wodą, zawiera w sobie, wspiera i odżywia dwie pozostałe siły, w postaci żywej tkanki.
Te Trzy Dosze odnoszą się do Pięciu Elementów: eteru, powietrza, ognia, wody i ziemi. Reprezentują one formy materii: trwałą, płynną, promieniująca, lotną i eteryczną, z których składa się zewnętrzny świat, dostępny naszemu doświadczeniu, w tym także ciało fizyczne. Pięć Elementów może oznaczać nie tylko formy materialne, ale także subtelne i przyczynowe, co sprawia, że elementy zawierają wszystkie siły lub przejawy duszy, umysłu i ciała.
W ten sposób Pięć Elementów stanowi model dla wszystkich substancji we wszechświecie. Niekiedy twierdzi się, że Prakriti składa się z Pięciu Elementów, podczas gdy Purusza jest szóstym elementem – elementem Czystej Świadomości.
Ajurweda & Trzy Dosze
biologiczna natura człowieka
Nasze życie biologiczne to taniec trzech dosz - Vata, Pitta i Kapha. Jest ono splecione z ich ruchem, na przemian równowagi i jej braku, łączenia się i rozdzielania. Te trzy siły nadają koloryt naszej egzystencji oraz określają warunki naszego rozwoju i starzenia się, zdrowia i choroby.
Wszystkie formy życia charakteryzują się tymi trzema właściwościami. Człowiek również stanowi unikalne połączenie tych trzech sił, które sprawiają, że już od momentu poczęcia jesteśmy całkowicie niepowtarzalni. Dosze określają naszą najgłębszą wewnętrzną naturę - Prakriti.
Celem Ajurwedy jest doprowadzenie każdego, do jego pierwotnej równowagi między tymi siłami, zwanej Prakriti, tak aby sprzyjały one naszemu rozwojowi fizycznemu, emocjonalnemu i duchowemu.
Przeważnie u każdego człowieka jedna z trzech dosz, bardziej lub mniej dominuje, przez co staje się głównym czynnikiem określającym jego indywidualną Konstytucje, czyli typ ciała i umysłu. Pod tym względem ajurweda dzieli ludzi na typy Vata, Pitta lub Kapha, w zależności od ich indywidualnych nawyków i skłonności, począwszy od budowy ciała, a skończywszy na reakcjach emocjonalnych.
Żaden z typów indywidualnej konstytucji nie jest lepszy ani gorszy niż pozostałe. Każdy ma swoje zalety i wady. Typ Kapha charakteryzuje się najsilniejszą budową, ale może mu zabraknąć motywacji i zdolności przystosowywania się, aby ją właściwie wykorzystać. Typ Vata cechuje się najwątlejszą budową, ale za to ma największą zdolność do zmian i przystosowywania się w celu ochrony. Typ Pitta jest umiarkowanie silny fizycznie, ale dysponuje większą siłą umysłową i emocjonalną.
Ajurweda naucza, że zdrowie to efekt utrzymywania równowagi między Trzema Doszami, zgodnie z naszym Prakriti. Wszystkie terapie ajurwedyjskie powstały w celu przywrócenia harmonii między tymi siłami, a nie po to, aby koncentrować się na objawach zaburzających ich równowagę. Zatem ajurweda kładzie nacisk na przyczyny, a nie na objawy. Ponieważ połączenie tych trzech sił daje u każdego indywidualną, niepowtarzalną równowagę - Prakriti, w ajurwedzie leczy się osobę, a nie chorobę.
Joga & Trzy Guny
duchowa natura człowieka
Pierwotna Natura – Prakriti – to nie jednorodny byt, lecz podstawa różnorodności. Jest ona jak ogon pawia, który, gdy złożony, wydaje się jednorodny, lecz rozłożony ujawnia wszystkie kolory tęczy. Prakriti zawiera w sobie wszystkie formy kreacji, które przejawiają się poprzez jej trzy główne cechy – Sattva, Rajas i Tamas, czyli Guny.
• Sattva to cecha światła, miłości i życia, siły wyższej, duchowej, która pozwala nam stawać się coraz bardziej świadomymi. Charakteryzuje się cechami wiary, uczciwości, samokontroli, skromności i prawdomówności.
• Rajas to cecha półmroku, pożądania i niepokoju, pośrednia siła życiowa, której brakuje stabilności i konsekwencji. Wywołuje ona wahania emocjonalne: przyciąganie i odpychanie, lęk i pożądanie, miłość i nienawiść.
• Tamas to cecha ciemności, braku uczuć i śmierci, niższa siła materialna, która ściąga nas w dół ku ignorancji i uwarunkowaniu. Wywołuje otępienie, ociężałość, lgnięcie emocjonalne i stagnację.
Nieprzejawiona Prakriti utrzymuje te cechy w równowadze. W formie przejawionej cechy te różnicują się: Sattva daje początek umysłowi, Rajas wytwarza siłę życiową, a Tamas formy i istotę, dzięki której powstało ciało fizyczne.
Istnieją dwa podstawowe prawa Gun, które mają kluczowe znaczenie dla zrozumienia ich działania.
• Pierwsze prawo Gun to Prawo przemiany. Trzy Guny zawsze pozostają w dynamicznej interakcji. Te siły są ze sobą związane, wpływając na siebie nawzajem. Rajas i Tamas przebywają w polu Sattvy, Tamas i Sattva w polu Rajas, a Sattva i Rajas w polu Tamas. Musimy być przygotowani na to, że dominacja Gun będzie się zmieniać.
• Drugie prawo Gun to Prawo ciągłości. Guny zazwyczaj trwają w swojej określonej postaci do czasu, kiedy zaczną dominować.
Te dwa prawa możemy zaobserwować w postaci zjawiska upływu czasu.
Joga określa poziom rozwoju duchowego i umysłowego poszczególnych osób w aspekcie Trzech Gun. Ajurweda postrzega człowieka w kontekście Trzech Dosz. Ajurweda bierze jednak pod uwagę także funkcje trzech Gun jako czynników zdrowia umysłowego i dobrego samopoczucia, a joga uwzględnia Dosze związane z funkcjonowaniem ciała. Aby bez żadnych wątpliwości ustalić swoją konstytucję, należy mieć na uwadze aspekty dotyczące zarówno Dosz jak i Gun.
• Dosze to klasyfikacja biologiczna stosowana w sposób horyzontalny, nieprzynosząca żadnych implikacji duchowych. Typ Vata może być świętym lub grzesznikiem, to samo dotyczy dwóch pozostałych typów.
• Guny to klasyfikacja duchowa o charakterze wertykalnym, która nie niesie za sobą żadnych implikacji fizycznych. Święty lub grzesznik może mieć konstytucję fizyczną typu Vata, Pitta lub Kapha.
Łącząc te dwa rodzaje klasyfikacji, przypominające linie horyzontalne i wertykalne, możemy dokładnie określić, w jakim punkcie życia się znajdujemy. Zasadniczo jedna Guna dominuje nad pozostałymi, podobnie jak to jest w przypadku Dosz. Pamiętajmy, że każdy z nas przechodzi przez różne okresy: Sattviczne, czyli duchowe, Rajasowe, w których pojawia się niepokój i zakłócenia, oraz Tamasowe, czyli chwile spowolnienia, stagnacji i nudy, które mogą trwać krócej lub dłużej. Także nasze życie dzieli się na okresy o cechach Sattva, Rajas lub Tamas.
Joga i Ajurweda kładą nacisk na rozwój Sattvy.
• W jodze Sattva to wyższa cecha umożliwiająca rozwój duchowy.
W Ajurwedzie Sattva to stan harmonii, dzięki któremu następuje uzdrowienie.
Skorzystaj ze swojej szansy na rozwój duchowy i zdrowie, a tym samym na długie i szczęśliwe życie.
Fragmenty książek:
„Joga i Ajurweda. Samouzdrawianie i samourzeczywistnienie” Dawida Frawley
„Ajurweda a uroda” Melanie Sachs.